15/05/2024
Լաբորատոր և դաշտային փորձարկումները ցույց են տալիս, որ երբ գարնանածաղկի բույրը գիշերային օդում հանդիպում է որոշակի աղտոտիչների, այդ աղտոտիչները ոչնչացնում են բույրի հիմնական մոլեկուլները: Արդյունքում, ցեցերը և գիշերային այլ փոշոտողները կարող են դժվարություններ ունենալ հոտը հայտնաբերելու և ծաղկին հասնելու համար:
Արդյունաբերության զարգացումը հանգեցրել է օդում օզոնի, ազոտի օքսիդների և այլ աղտոտիչների արտանետման աճի: Օրվա ընթացքում արևի լույսը սովորաբար քայքայում է օզոնը: Բայց գիշերն աղտոտիչը կուտակվում է և փոխազդում ազոտի երկօքսիդի հետ՝ ձևավորելով նիտրատային ռադիկալներ: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ այս ռադիկալները կարող են ազդել բույսերի բույրերի վրա:
Բնության մեջ փորձարկումներ անելու նպատակով տնկվել է իրական և արհեստական գարնանածաղիկների դաշտ՝ Սիեթլից 280 կիլոմետր դեպի արևելք։ Լաբորատորիայում արտադրված որոշ գարնանածաղիկներ կեղծ բույր են արտադրել, ինչպես նաև քիմիական նյութեր, որոնք արձագանքում են օդում՝ ձևավորելով նիտրատային ռադիկալներ, մյուսները՝ իրական բույր: Տեսախցիկները արձանագրել են, թե քանի անգամ են ցեցերն այցելել փորձնական բողբոջներին: Ցեցերը սովորաբար այցելում էին իրական և արհեստական ծաղիկներին, որոնք գիշերը երկու-երեք անգամ արձակում էին գարնանածաղկի անբիծ բույրը։ Թիմը պարզել է, որ աղտոտված բույրերով կեղծ ծաղիկների համար գիշերային այցելությունների միջին թիվը մեկից պակաս է եղել:
Գիտնականները պետք է իմանան, թե ինչպես կարող է ազդել միջատների դիտարկված վարքը կեր փնտրելիս: Եթե միջատները տեղ-տեղ ավելի ու ավելի են շփոթվում այնտեղ, որտեղ օդի աղտոտվածությունը վատթարանում է, դա կազդի փոշոտման, մշակաբույսերի բերքատվության և բնիկ բուսատեսակների առողջության վրա:
